University of South Wales logo

Tîm Iechyd PDC

  1. Unilife
  2. Mental Wellbeing
  3. Llesiant Meddyliol
  4. Tîm Iechyd PDC
  5. Lles Rhywiol

Lles Rhywiol

P'un a yw'n eich tro cyntaf, neu eich canfed tro a’ch cyntaf, dylai rhyw fod yn rhywbeth y gallwch chi ei fwynhau a'i gael yn ddiogel.

Os ydych chi’n meddwl am gael rhyw, yna mae’n bwysig eich bod chi’n barod, yn gallu ei fwynhau, ac yn cymryd cyfrifoldeb amdano. Mae hefyd yn bwysig gwneud yn siŵr eich bod yn cael cyngor atal cenhedlu i amddiffyn eich hun neu’ch partner rhag beichiogrwydd heb ei gynllunio neu STI (neu’r ddau!).

Gall rhyw fod yn rhan hwyliog a chyffrous o gael perthynas agos â rhywun, a dylai fod yn weithgaredd pleserus yn ei rinwedd ei hun. Pryd bynnag y byddwch chi'n cymryd rhan mewn gweithgaredd rhywiol gyda rhywun, mae'n bwysig gwneud yn siŵr bod ffiniau, caniatâd, a diogelwch (corfforol ac emosiynol) ar flaen y gad yn y sefyllfa.

sexual health

Rhyw Mwy Diogel

Mae’n bwysig cofio nad yw “rhyw diogel” yn ymwneud ag amddiffyniad yn unig, ond mae hefyd yn ymwneud â chael rhyw pan fyddwch chi a’ch partner rhywiol yn barod, a chael rhyw sy’n bleserus ac yn barchus.

Mae ffyrdd y gallwch ymarfer rhyw mwy diogel yn cynnwys:

  • Cymryd rhan mewn unrhyw weithgarwch rhywiol yn unig pan fydd y ddau barti wedi rhoi cydsyniad brwdfrydig.
  • Bod yn ymwybodol y gall cyffuriau ac alcohol effeithio ar eich gallu i wneud penderfyniadau da. Amddiffynnwch eich hun rhag cael rhyw y gallech ei ddifaru neu y bu pwysau arnoch i’w gael oherwydd nad oeddech yn meddwl yn gywir.
  • Cysgu gydag un person ar y tro yn unig a gwybod bod y ddau ohonoch wedi cael prawf a'ch bod yn rhydd o unrhyw heintiau a drosglwyddir yn rhywiol.
  • Bod yn rhydd o STI trwy gael prawf am heintiau cyffredin ac, os yw'n bositif, cael triniaeth. Osgowch gyswllt rhywiol nes bydd y meddyg neu'r nyrs yn dweud wrthych nad ydych bellach yn heintus a hyd nes y byddwch chi a'ch partner wedi cael eich trin.
  • Cyfathrebu â'ch partner rhywiol am yr hyn yr ydych ei eisiau a'i fwynhau'n rhywiol.
  • Defnyddio mathau eraill o ddulliau atal cenhedlu yn ogystal â chondom i osgoi beichiogrwydd heb ei gynllunio.

Mae rhai o’r ffactorau a all wneud rhyw anniogel yn fwy tebygol yn cynnwys:

  • Bod yn feddw (a allai olygu eich bod yn llai gofalus)
  • Defnyddio cyffuriau hamdden
  • Teimlo dan bwysau i gael rhyw
  • Meddwl ei fod yn iawn "dim ond unwaith"
  • Credu y gallwch chi ddweud a oes gan rywun STI oherwydd bydd ganddynt symptomau

Mae atal cenhedlu yn amddiffyn rhag beichiogrwydd heb ei gynllunio. Ar hyn o bryd mae 15 o ddulliau atal cenhedlu ar gael yn y DU. Condomau yw'r unig ddull atal cenhedlu sy'n helpu i'ch amddiffyn rhag heintiau a drosglwyddir yn rhywiol (STIs).

Goresgyn Rhwystrau i Ryw Diogel

Nid oes rhaid i ryw diogel fod yn anodd. Mae cynghorion da yn cynnwys:

  • Bod yn barod. Nid oes rhaid iddo fod yn lladdwr angerdd. Cariwch gondomau yn eich waled neu bwrs a chadwch nhw wrth law gartref, fel nad oes rhaid i chi dorri ar draws cael rhyw i chwilio am un.
  • Os byddwch chi'n gweld bod condomau'n lleihau'r pleser rydych chi neu'ch partner yn ei brofi, gollyngwch ychydig o iraid dŵr ym mlaen y condom i gael teimlad a sensitifrwydd ychwanegol.
  • Dysgwch sut i ddefnyddio condomau. Efallai y bydd yn cymryd ychydig o ddod i arfer ag ef, ond mae'n well na dal STI.
  • Cynhwyswch gondomau mewn rhagchwarae.
  • Os ydych chi'n teimlo gormod o embaras i brynu condomau mewn fferyllfa neu archfarchnad, prynwch nhw o beiriannau gwerthu mewn (rhai) toiledau cyhoeddus, prynwch nhw ar-lein neu bachwch lond llaw o ganolfan iechyd cymunedol neu ganolfan iechyd rhywiol. Mae Canolfan Iechyd PDC yn rhan o gynllun Cerdyn-C lle gall pobl dan 25 oed gael condomau am ddim.
  • Addysgwch eich hun am STI. Mae unrhyw un sy'n cael rhyw mewn perygl.
  • Byddwch yn aeddfed ynghylch heintiau a drosglwyddir yn rhywiol a sicrhewch eich hun a'ch partner nad yw STI yn farn foesol o gymeriad, ond yn haint fel unrhyw haint arall.
  • Cewch brofion STI os ydych mewn perthynas a'ch bod am gael rhyw heb gondom. Dylid profi'r ddau bartner. Meddyliwch am brofi STI fel arwydd o barch at eich gilydd.
undraw_forever_5ag7
Atal Cenhedlu

Gall nyrsys PDC gynnig cyngor ar bob math o ddulliau atal cenhedlu gan gynnwys “atal cenhedlu brys” am ddim. Mae condomau am ddim ar gael fel rhan o'r Cynllun Cerdyn-C. Yn ogystal, mae profion beichiogrwydd am ddim ar gael hefyd. Cysylltwch â Tîm Iechyd PDC os hoffech gyngor neu os hoffech ymuno â'r cynllun condomau.

sti testing
Profion STI am ddim

Mae Frisky Wales yn cynnig profion STI am ddim drwy'r post a darpariaeth condomau ar eu gwefan.

Heintiau a Drosglwyddir yn Rhywiol (STI)

Mae'n bwysig bod yn ymwybodol y gall pobl gario a throsglwyddo heintiau a drosglwyddir yn rhywiol heb wybod bod ganddynt STI. Nid yw rhai pobl hefyd yn fwriadol yn datgelu bod ganddynt STI. Diogelwch eich hun drwy osgoi rhyw achlysurol neu drwy ddefnyddio condom.

Mae enghreifftiau o weithgareddau rhywiol anniogel yn cynnwys:

  • Cael rhyw heb gondom gwrywaidd neu fenywaidd.
  • Tynnu'r pidyn yn ôl cyn had-ffrydiad yn lle defnyddio condomau (gall hylif cyn had-ffrydiad fod yn heintus a gall hefyd gynnwys sberm, gan arwain at feichiogrwydd).
  • Ceisio ail-ddefnyddio condom neu ddefnyddio condom sydd wedi mynd heibio ei ddyddiad defnyddio.
  • Defnyddio condom yn anghywir neu barhau i gael rhyw unwaith y bydd y condom wedi torri.
  • Cyfnewid hylifau corfforol fel gwaed mislif, semen neu hylifau gwain y tu mewn i gorff person arall (er enghraifft, ceg, fagina neu anws).

I gael rhagor o gyngor ar y pwnc hwn, trefnwch apwyntiad i siarad â Tîm Iechyd PDC.

Gwasanaeth Iechyd Prifysgol De Cymru.

Cael cymorth a chyngor ar iechyd rhywiol

Os oes gennych unrhyw bryderon am iechyd rhywiol neu os ydych chi'n cael problemau perthynas, mae digon o help a chymorth ar gael: