Os ydych chi’n meddwl am gael rhyw, yna mae’n bwysig eich bod chi’n barod, yn gallu ei fwynhau, ac yn cymryd cyfrifoldeb amdano. Mae hefyd yn bwysig gwneud yn siŵr eich bod yn cael cyngor atal cenhedlu i amddiffyn eich hun neu’ch partner rhag beichiogrwydd heb ei gynllunio neu STI (neu’r ddau!).
Gall rhyw fod yn rhan hwyliog a chyffrous o gael perthynas agos â rhywun, a dylai fod yn weithgaredd pleserus yn ei rinwedd ei hun. Pryd bynnag y byddwch chi'n cymryd rhan mewn gweithgaredd rhywiol gyda rhywun, mae'n bwysig gwneud yn siŵr bod ffiniau, caniatâd, a diogelwch (corfforol ac emosiynol) ar flaen y gad yn y sefyllfa.
Mae cydsyniad rhywiol yn gytundeb i unrhyw brofiad rhywiol; boed hynny'n cyffwrdd â rhywun, yn eu cusanu, neu'n cael rhyw. Mae hefyd yn cynnwys cydsyniad i rannu lluniau/fideos personol. Mae’n anghyfreithlon rhannu lluniau/fideos personol heb gydsyniad y person.
Yr oedran cydsynio yw 16 yn y DU, waeth beth fo'r hunaniaeth o ran rhywedd neu gyfeiriadedd rhywiol.
Os ydych chi'n cymryd rhan mewn unrhyw weithgaredd rhywiol heb gydsyniad person, mae'n ymosodiad rhywiol neu'n dreisio. Felly, i amddiffyn eich hun, a'r person rydych chi'n agos ato, mae'n hynod bwysig gwybod bod gennych chi gydsyniad. Mae’n bwysig cofio na all rhywun roi cydsyniad dilys os yw’n analluog oherwydd alcohol neu gyffuriau eraill.
Mae'n syml: GOFYNNWCH!
A phan ofynnir, atebwch yn onest ac yn glir. Mae’n iawn dweud “na” neu newid eich meddwl ar unrhyw adeg.
Nid oes rhaid i chi aros cyn i rywun ofyn i chi. Dywedwch wrthyn nhw sut rydych chi'n teimlo ac os ydych chi am barhau ai peidio. Yna gofynnwch iddyn nhw sut maen nhw'n teimlo? Ydyn nhw am barhau? Ydy e'n teimlo'n dda? Mae'n ymwneud â chyfathrebu. Os ydych chi'n cymryd rhan mewn gweithgaredd rhywiol, yna mae'n bwysig eich bod chi'n gallu siarad amdano hefyd.
Dysgwch fwy am ganiatâd ar ein gwefan Diogelwch Myfyrwyr. Gallwch hefyd gwblhau cwrs byr am Ddeall Cydsyniad ar Blackboard (mewngofnodi yn ofynnol).
Mae’n bwysig cofio nad yw “rhyw diogel” yn ymwneud ag amddiffyniad yn unig, ond mae hefyd yn ymwneud â chael rhyw pan fyddwch chi a’ch partner rhywiol yn barod, a chael rhyw sy’n bleserus ac yn barchus.
Mae ffyrdd y gallwch ymarfer rhyw mwy diogel yn cynnwys:
Mae rhai o’r ffactorau a all wneud rhyw anniogel yn fwy tebygol yn cynnwys:
Mae atal cenhedlu yn amddiffyn rhag beichiogrwydd heb ei gynllunio. Ar hyn o bryd mae 15 o ddulliau atal cenhedlu ar gael yn y DU. Condomau yw'r unig ddull atal cenhedlu sy'n helpu i'ch amddiffyn rhag heintiau a drosglwyddir yn rhywiol (STIs).
Nid oes rhaid i ryw diogel fod yn anodd. Mae cynghorion da yn cynnwys:
Gall nyrsys PDC gynnig cyngor ar bob math o ddulliau atal cenhedlu gan gynnwys “atal cenhedlu brys” am ddim. Mae condomau am ddim ar gael fel rhan o'r Cynllun Cerdyn-C. Yn ogystal, mae profion beichiogrwydd am ddim ar gael hefyd. Cysylltwch â Gwasanaeth Iechyd PDC os hoffech gyngor neu os hoffech ymuno â'r cynllun condomau.
Mae Frisky Wales yn cynnig profion STI am ddim drwy'r post a darpariaeth condomau ar eu gwefan.
Mae'n bwysig bod yn ymwybodol y gall pobl gario a throsglwyddo heintiau a drosglwyddir yn rhywiol heb wybod bod ganddynt STI. Nid yw rhai pobl hefyd yn fwriadol yn datgelu bod ganddynt STI. Diogelwch eich hun drwy osgoi rhyw achlysurol neu drwy ddefnyddio condom.
Mae enghreifftiau o weithgareddau rhywiol anniogel yn cynnwys:
I gael rhagor o gyngor ar y pwnc hwn, trefnwch apwyntiad i siarad â Gwasanaeth Iechyd Prifysgol De Cymru.
Os oes gennych unrhyw bryderon am iechyd rhywiol neu os ydych chi'n cael problemau perthynas, mae digon o help a chymorth ar gael: